یک مبنای فکری مطمئن می‌خواهیم. یک چهارچوب منسجم و محکم. در مبحث پیش مراحل رسیدن به این مطلوب را برشمردم. بعد از خواندن همه‌ی آن‌چه گفته شد، نیاز به یک استاد مجتهد داریم که با اشراف کامل بر علوم قرآن و تفسیر، حدیث و رجال، فقه و اصول، تاریخ، منطق، فلسفه و عرفان، بنشیند و ابعاد اسلام را برای‌مان روشن کند. بنشیند و همه‌ی آن‌چه از اسلام می‌دانیم و نمی‌دانیم را نقد و تحلیل کند. استادی می‌خواهیم که رفتارشناسی بداند، گفتارشناسی بداند. استادی می‌خواهیم که به مباحث اسلامی که می‌دانیم، عُمق بدهد. ریشه‌ها و پایه‌هایش را محکم‌تر کند، و دیگر سطحی‌نگر نباشیم. بگوید مثلاً اگر امام صادق علیه‌السلام در فلان جا فلان حرف را زده، چرا زده و برای کی زده و شرایط زمانش چگونه بوده، و بر طبق آن به کجا باید برسیم، و فلانی‌ها چرا خطا رفتند با این‌که امام صادق را –امام زمان‌شان را- در کنار خود داشتند و به دیده‌ی سر هم می‌دیدندش. و از این دست...
این استاد، کیست؟
شهید آیت الله حاج شیخ مرتضی مطهری.
این‌که حالا چرا ایشان؟ و دیگران نه، باید بگویم که بنده نگفتم «دیگران نه»! اما اگر ما داریم پله به پله جلو می‌رویم، به نظرم بعد از گذشتن از پله‌هایی که گفته شد، نوبت می‌رسد به استاد مطهری. چرا؟ زیرا به قول شخصی؛ شاید بتوان گفت که مهم‌ترین اثر تدبر در آثار شهید مطهری برای مطالعه کننده، به دست آوردن یک مبنای فکری، استدلالی، منطقی و مبرهن است که هم عقل را اقناع و هم دل را راضی می‌کند و چنین موجب تنظیم و انسجام تفکر و اندیشه می‌گردد. در واقع این همان عاملی است که زمینه حل تعارضات درونی انسان را فراهم می‌نماید و باعث ایجاد قوه تشخیص خوب از بد می‌شود. بزرگان هم زیاد از شهید مطهری گفته‌اند. آن‌قدر زیاد است که جستجو کردنش با خودتان! عجالتاً این صحبت معروف آیت الله خامنه‌ای را داشته باشید:
«امروز جوانان ما، دانشجویان ما، معلّمان ما و کارگران ما اگر می‌خواهند در زمینه افکار اسلامى عمق پیدا کنند و پاسخ سؤالات خود را بیابند، باید به کتاب‌هاى شهید مطهّرى مراجعه کنند؛ که امام درباره‌ی کتاب‌هاى این بزرگوار، تعبیرى قریب به این مضمون دارند که «همه‌ی آن‌ها خوب و مفید است». این تعبیرى بسیار مهم از کسى مثل امام است.»1
اما برای مطالعه‌ی آثار ایشان، چندین سیر مطالعاتی متفاوت از سوی کارشناسان ارائه شده است. مثلاً در این‌جا چرایی مطالعه‌ی آثار استاد و همچنین سیر مطالعاتی که به نظرم طبق سیر پیشنهادی حجت الاسلام محسن عباسی ولدی است آمده است. در این‌جا هم سیر موضوعی آثار را مطالعه کنید. یک سیر پیشنهادی دیگر را هم در این‌جا ببینید که تنظیم کننده‌ی آن، بخش پژوهش حوزه‌های علمیه است. مبحث «چگونه کتب استاد را مطالعه کنیم که تا انتهای مسیر ثابت قدم و استوار بمانیم؟» را هم خوب است که بخوانید.
اما، تحقیقاً به‌ترین سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری، بر اساس دو سیر پیشنهادی استاد نیلی پور است، که در کتاب «صراط اندیشه»2 به چاپ رسیده است.
طبق سیر پیشنهادی ایشان، شما آن‌چنان مطالعه خواهید کرد که از خواندن آثار، خسته نشوید و همچنین در بعضی موضوعات، مطالعات تکمیلی برای فهم به‌تر مطلب پیشنهاد شده است. این کتاب را البته برای خرید اینترنتی در فضای مجازی نیافتم، اما بخشی از آن‌را می‌توانید در این‌جا مطالعه کنید.
یک مصاحبه‌ای هم راجع به این کتاب از استاد نیلی پور به عمل آمده که خواندن آن خالی از لطف نیست.
حالا اگر می‌خواهید خوش به حال‌تان شود، به این قسمت مراجعه کنید و همه‌ی کتب شهید مطهری را به صورت رایگان دانلود کنید!
به یک بخشی از آثار شهید مطهری که می‌رسیم، انصافاً باید فلسفه بلد باشیم-بخش آخر آثارشان منظور است- و همچنین برای خواندن آثار شخصیت‌هایی که نام‌شان در آخر همین مبحث آورده شده است. این‌که چگونه فلسفه بخوانیم را در مبحث بعدی ابتدائیات توضیح خواهم داد.
نکته‌ی حائز اهمیت این است که ما نباید در آثار استاد، متوقف شویم. یعنی بعد از خواندن کتب شهید مطهری، روی بیاورید به خواندن آثار متفکران معاصر دیگر. که توصیه‌ی اکید می‌شود به خواندن همه‌ی آثار شخصیت‌های زیر:
---------------------------------------------------------------
1- بیانات در تاریخ 78/2/15
2- صراط اندیشه: دو سیر پیشنهادی در آثار استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری (ره)، مهدی نیلی‌پور، انتشارات سلسبیل. تلفن: 02537748096 و 09122530906
